του Μητροπολίτου Ζιμπάμπουε και Αγκόλας Σεραφείμ Κυκκώτη
Η παρουσία Αποδήμων Ελλήνων σε χώρες του εξωτερικού είναι αφορμή για τη ζωντανή παρουσία της Ορθοδοξίας ανάμεσα σε τοπικούς πληθυσμούς. Αυτό συμβαίνει και στη Ζιμπάμπουε, όπου τα τελευταία χρόνια με σημαντικές πρωτοβουλίες του Ελληνορθόδοξου Πατριαρχείου Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής, με την Ορθόδοξη Ιεραποστολική δράση, επιτελούνται πράγματα αξιοθαύμαστα. Ορθόδοξα Ιεραποστολικά Κέντρα με Ορθόδοξους Ναούς, ορθόδοξα σχολεία και μικρές κλινικές, με τους ορθόδοξους ιθαγενείς κληρικούς, εκπαιδευτικούς, κατηχητές, ιατρούς και νοσοκομειακό προσωπικό, αποτελούν πλέον ένα ξεχωριστό καύχημα της Οικουμενικής Ορθοδοξίας, όπου σήμερα κάτω από την κανονική εκκλησιαστική δικαιοδοσία της Αλεξανδρινής Εκκλησίας στις 56 χώρες της Αφρικανικής Ηπείρου λειτουργούν, εκτός από τον παραδοσιακό χώρον της Αρχιεπισκοπής Αλεξανδρείας, 22 Μητροπόλεις και επτά Επισκοπές.
ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΗ ΣΤΗ ΖΙΜΠΑΜΠΟΥΕ
Η παρουσία της Ορθοδοξίας στη Ζιμπάμπουε ξεκίνησε στα τέλη του 19ου αιώνα με τον ερχομόν των πρώτων Ελλήνων μεταναστών για μια καλύτερη ζωή για τους ίδιους και για τους συγγενείς τους στην Ελλάδα και στην Κύπρο. Από το 1927 μέχρι το 1968 η Ζιμπάμπουε ήταν ενταγμένη με το όνομα Ροδεσία στην εκκλησιαστική δικαιοδοσία της Μητροπόλεως Ιωαννουπόλεως. Από το 1968 μέχρι σήμερα λειτουργεί ως ξεχωριστή Μητρόπολη.
Οι πρώτες Ιεραποστολικές προσπάθειες ξεκίνησαν με το μακαριστό Μητροπολίτη Καρθαγένης Χρυσόστομο στη δεκαετία του 1980.Συνεχίσθησαν αργότερα από το Μητροπολίτη Ιωαννουπόλεως Σεραφείμ, που ως τοποτηρητής χειροτόνησε και το πρώτο ιθαγενή κληρικό στην ιστορία της Μητροπόλεως Ζιμπάμπουε, τον π. Ραφαήλ. Η Ορθόδοξη Ιεραποστολική δράση αναπτύχθηκε ραγδαία από τον Αλεξανδρινό Προκαθήμενο κ. Θεόδωρο (εκλέχθηκε ως Πατριάρχης το 2004 όταν διακονούσε ως Μητροπολίτης Ζιμπάμπουε).
ΘΕΣΜΟΣ ΥΠΟΤΡΟΦΙΩΝ- ΤΟ ΜΕΓΑΛΕΙΟ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ
Ο Μητροπολίτης Γκάνας Γεώργιος για έξι χρόνια (2004 – 2010), με τη στήριξη ευσεβών χριστιανών από Ελλάδα και Κύπρο, έκανε πραγματικά θαύματα. Ξεκίνησε με επιτυχία το θεσμό της παροχής υποτροφιών σε άπορα και ορφανά παιδιά που στηρίζουν, πολλές φορές από το υστέρημα τους, συνταξιούχοι και εργαζόμενοι οικογενειάρχες από την Ελλάδα και την Κύπρο. Μια νέα ελπίδα ανέτειλε στη ζωή πολλών άπορων και ορφανών παιδιών για ίσες ευκαιρίες μόρφωσης, όπως τα παιδιά της Ευρώπης.
Μπορεί η οικονομική κρίση που κτύπησε τις οικονομίες της Ελλάδος και της Κύπρου το τελευταίο καιρό να περιόρισε στο ελάχιστο το μηνιαίο εισόδημα πολλών οικογενειών, εντούτοις πολλοί είναι αυτοί που συνεχίζουν να βοηθούν μηνιαίως αρκετά άπορα και ορφανά παιδιά, λες και είναι το τάμα της ζωής τους. Για όλους αυτούς τους ανώνυμους ευσεβείς εθελοντές της αγάπης και της προσφοράς η υπόθεση της παροχής μηνιαίας υποτροφίας σ’ ένα άπορο ή ορφανό παιδάκι δεν είναι απλώς μια κοινωνική υποχρέωση προς τα πονεμένα και στερημένα μέλη μιας τοπικής κοινωνίας. Είναι κάτι περισσότερο, κάτι υπαρξιακό που συνδέεται με τη βαθειά τους πίστη στο Χριστό ότι έτσι συμμετέχουν άμεσα στην θεία Εντολή του Ιησού Χριστού «πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τα Έθνη». Γίνονται Απόστολοι της Ορθόδοξης Ιεραποστολής. Πάνω απ’ όλα όμως είναι και η συναισθηματική φόρτωση που αρχίζουν να αισθάνονται ότι εκτός από τα δικά τους παιδιά, έχουν ακόμη ένα παιδάκι στην μακρυνή Αφρική. Το ίδιο κι οι παππούδες κι οι γιαγιάδες, εκτός από τα δικά τους εγγόνια από τα παιδιά τους, αισθάνονται ότι έχουν ακόμη ένα εγγόνι ή μια εγγονή στην Αφρική.
Το μεγαλείο της αγάπης και της προσφοράς είναι δώρο του Θεού στους ευσεβείς ανθρώπους για να νοημαδοτούν τη ζωή τους και να αντιμετωπίζουν τις καθημερινές δυσκολίες και δοκιμασίες του καθημερινού βίου με αισιοδοξία και πίστη στο Θεό, ότι μπόρα είναι και θα περάσει.
Το φάρμακο της θεραπείας της ταραγμένης εποχής μας είναι το μεγαλείο της προσφοράς και της αγάπης, όπως κάνουν όλοι εκείνοι που στηρίζουν τόσο το φιλανθρωπικό έργο της Εκκλησίας μας στην ενορία τους, όσο και εκείνοι οι σύγχρονοι Ιεραπόστολοι που στηρίζουν άπορα και ορφανά παιδιά της Αφρικής, όπως στη Ζιμπάμπουε.
ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ «ΟΡΣΑ ΒΕΛΙΒΑΣΑΚΗ»- ΚΡΗΤΙΚΟΙ ΝΕΑΣ ΥΟΡΚΗΣ
Μια ξεχωριστή πρωτοβουλία που ξεκίνησε με παρότρυνση του Αλεξανδρινού Προκαθημένου κ. Θεοδώρου και υλοποιήθηκε από το Μητροπολίτη Γκάνας Γεώργιο, είναι η οργάνωση ενός πρότυπου νηπιαγωγείου για άπορα και ορφανά παιδιά με χρηματοδότηση της Αδελφότητας των Κρητικών της Νέας Υόρκης με ευθύνη του προηγούμενου Προέδρου Εμμανουήλ και της συζύγου του Όρσας Βελιβασάκη. Βρίσκεται σε μια άγονη, βραχώδη περιοχή, στη Μορέουα, που για να ταξιδέψει κανείς τα τετρακόσια περίπου χιλιόμετρα και να επιστρέψει ασφαλής πρέπει να έχει τη προστασία του Θεού. Είναι ένας άσχημος χωματοδρόμος (σε μερικά σημεία δεν υπάρχει δρόμος) με μεγάλα χαλασμένα αυλάκια και τεράστιους βράχους που ούτε τα τρακτέρ μπορούν να περάσουν, μόνο μπουλτόζες με καδένες μπορούν να περάσουν με κίνδυνο όμως να σπάσουν.
Το Νηπιαγωγείο κτίστηκε και φέρει το όνομα «Όρσα Βελιβασάκη» για να τιμηθεί η σύζυγος του αγαπητού μας κ. Μανώλη. Η περιοχή αυτή είναι τόσο παραμελημένη που οι ιθαγενείς που ζουν εκεί σε καλύβες δεν έχουν ούτε πόσιμο νερό ούτερ ρεύμα. Έτσι τους βοηθήσαμε να ανοίξουμε μια διάτρηση και να έχουν επιτέλους πόσιμο νερό. Το νερό που χρησιμοποιούσαν από το διπλανό ποτάμι είναι μάλλον δηλιτηριασμένο γιατί συνέχεια έχουν στομαχικές διαταραχές, διάρροιες και πονοκεφάλους, πλένουν τα ρούχα τους εκεί και ταυτόχρονα είναι κι ο ανοικτός χώρος για τα ζώα της περιοχής και για τα ήρεμα και τα άγρια.
Στη τελευταία μου επίσκεψη στην Νέα Υόρκη μετά την εκπροσώπηση του Πατριαρχείου μας και του Πατριάρχου μας Θεοδώρου στο Συνέδριο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στο Κίνγκστον της Τζαμάϊκας, είχα την ευκαιρία να συναντήσω το ζεύγος Βελιβασάκη, όπου μετά την ενημέρωση μου, αποφασίσαμε να προχωρήσουμε και στην ετοιμασία των θρανίων και των καθισμάτων για την ομαλή λειτουργία αυτού του σημαντικού για την περιοχή νηπιαγωγείου, με τη βοήθεια πάλι της Αδελφότητας των Κρητικών.
ΔΡΟΜΟΣ ΜΕΤ’ ΕΜΠΟΔΙΩΝ – ΜΙΑ ΑΛΛΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΗΣ
Έτσι τη Τετάρτη, 4 Ιανουαρίου 2012, με τη συνοδεία της κ. Διβάρης, μιας αξιόλογης Ελληνίδας που ζει για περισσότερα από εβδομήντα χρόνια στο Ζιμπάμπουε (είναι 85 χρονών) και της κ. Παξίνας (σύζυγος βουλευτού της περιοχής) και τη βοήθεια της γνωστής οικογένειας της Ελληνικής παροικίας κ. Ψύλλου που μας παραχώρησε ένα φορτηγό αυτοκίνητο για τη μεταφορά των θρανίων και των καθισμάτων ξεκινήσαμε να επισκεφθούμε το νηπιαγωγείο μας. Μαζί μας πήραμε και πράγματα που μας στείλανε με τη βοήθεια του Συνεργατικού Λεμεσού ευσεβείς χριστιανοί από την Κύπρο, όπως παιδικά παιχνίδια, γραφική ύλη και μερικά τρόφιμα και χυμούς για τα παιδάκια της περιοχής που θα συναντούσαμε. Ο οδηγός μας δεν ήρθε στη Μητρόπολη για να μας πάρει, μας ειδοποίησε ότι υπήρχαν πλημμύρες στο χωριό του κι ο χωματόδρομος του χωριού του έκλεισε. Έτσι αποφασίσαμε να οδηγήσω εγώ μέχρι κάποιου σημείου που ο δρόμος ήταν υποφερτός και στη συνέχεια ο βουλευτής της περιοχής θα φρόντιζε με ειδικό λαντρόβεν να μας μεταφέρει ο οδηγός του στο χωριό όπως κάναμε και παλαιότερα. Τελικά το λαντρόβεν που θα μας έστελλε ο βουλευτής της περιοχής δεν έφτασε ποτέ του, μας ειδοποιήσαν, αφού περιμέναμε για τρεις ώρες, ότι χάλασε στο δρόμο που ερχόταν να μας πάρει. Στο μεταξύ το φορτηγό είχε φύγει ενωρίτερα για να ξεφορτώσει και να επιστρέψει στη πόλη. Η επιλογή μας ήταν ή να περπατήσουμε ή να ρισκάρουμε με το παλαιό αυτοκίνητο της Μητρόπολης, ένα τουότα εικοσιδύο χρονών, η απόσταση του δυσκολότερου μέρους του δρόμου είναι περίπου δώδεκα χιλιόμετρα. Επειδή δεν έβρεχε είπαμε να δοκιμάσουμε να πάμε με το αυτοκίνητο κι ο Θεός Βοηθός. Συνέχεια υπήρχαν αυτοκίνητα σπασμένα ή σταματημένα για να αλλάξουν μια χαλασμένη ρόδα, μερικά ήταν παρασυρμένα έξω από το δρόμο μέσα σε βράχια και δέντρα και θάμνους. Η Παξίνα μας εξήγησε ότι όταν υπάρχει καταιγίδα, ο δρόμος αυτός μετατρέπεται σε πατινάζ κι όλα είναι απρόβλεπτα. Τους παρακάλεσα να προσευχηθούμε και να προχωρήσουμε, είπαμε το «Πάτερ ημών» αρκετές φορές, μετά και το «Πιστεύω» και πολλούς άλλους ύμνους των Χριστουγέννων και των Θεοφανείων. Πάντως φτάσαμε με το αυτοκίνητο γερό.
Η χαρά που ζήσαμε όταν συναντήσαμε τα άπορα και ορφανά παιδάκια της περιοχής ήταν τόσο μεγάλη που ξεχάσαμε αμέσως όχι μόνο την ταλαιπωρία μας να φθάσουμε, αλλά και την αγωνία μας για την επιστροφή σε περίπτωση που θα έβρεχε. Στο μεταξύ είχα ήδη τα σχέδια μου. Θυμάμαι πριν δεκαπέντε χρόνια στην Κένυα, όταν ένα χειμωνιάτικο Κυριακάτικο πρωϊνό πηγαίναμε σε ένα απομακρυσμένο χωριό για να χειροτονήσω ένα ιθαγενή κληρικό το π. Σαμουήλ, παρ’ όλο που οδηγούσαμε ένα καινούργιο δυναμικό πατζέρο, από τις δυνατές βροχές, ο χωματόδρομος έγινε πραγματικό επικίνδυνο πατινάζ με αποτέλεσμα να βρεθούμε μέσα σε θάμνους έξω από το δρόμο. Περπατήσαμε κάπου πέντε χιλιόμετρα για να φτάσουμε στο χωριό να κάνουμε τη χειροτονία, χωρίς να σταματήσουμε να ανησυχούμε τι θα κάνουμε με το αυτοκίνητο. Μερικοί ιθαγενείς φοιτητές από άλλες χώρες που με ρωτούσαν κάπως φοβισμένα τι θα κάνουμε, χωρίς και εγώ να ξέρω πως θα λύσουμε το πρόβλημα, απλώς τους είπα να μη ανησυχούν κι όλα θα τα φροντίσει ο Θεός. Και πράγματι όταν το απόγευμα πήγαμε πίσω στο αυτοκίνητο με φτιάρια και σχοινιά για να το βγάλουμε έξω από τις λάσπες και τους θάμνους που μας παρέσυρε το πρωϊ, όλα είχαν ξηρανθεί, δεν ήταν γλιστερός ο δρόμος. Μπήκα μέσα, το ξεκίνησα, και σαν να μη συναίβενε τίποτα με μεγάλη ευκολία επανάφερα το πατζέρο στο δρόμο, μπήκαν όλοι μέσα και χωρίς καμμιά δυσκολία φθάσαμε ασφαλείς πίσω στη Ναϊρόμπι, δεν ξέρω αν ήταν θαύμα, πάντως με τη βοήθεια του Θεού τα καταφέραμε. Μετά από αυτή την προσωπική εμπειρία ήξερα πως να αντιμετωπίζουμε τις ξαφνικές καταιγίδες. Υπομονή μέχρι να σταματήσει η δυνατή βροχή και υπομονή μέχρι να ξηρανθεί ο δρόμος, η ξήρανση στην Αφρική, ανεξάρτητα από την έκβαση μιας καταιγίδας, δεν παίρνει περισσότερο από μια- δυό ώρες, το κλίμα είναι τροπικό, άλλωστε οι βροχές συμβαίνουν μόνο την εποχή του καλοκαιριού, τον χειμώνα δεν έχουμε βροχές. Έτσι το σχέδιο μου ήταν αν έβρεχε να μη ρισκάρουμε και τις ζωές μας, ήταν να σταματήσουμε να περιμένουμε να ξηρανθεί ο δρόμος, ή μάλλον εκείνο το μεγάλο ακατέργαστο ανώμαλο βραχώδες αυλάκι που το λένε δρόμον.
Παραδώσαμε τα θρανία, τα καθίσματα, δώσαμε χριστουγιεννιάτικα παιχνίδια στα παιδάκια, έστω κι αν πολλά απ’ αυτά ήσαν μισοχαλασμένα, ήταν η μεγαλύτερη ευτυχία της ζωής τους αυτών των παιδιών γιατί ίσως να ήταν και η πρώτη φορά στη ζωή τους που έπαιρναν αυτοκινητάκια και παιχνίδια, τους μοιράσαμε μερική γραφική ύλη και τους ετοιμάσαμε σάντουϊτς και χυμούς, μας τραγούδησαν, χορέψαμε μαζί τους μερικούς παραδοσιακούς αφρικάνικους χορούς. Ξεκινήσαμε πολύ πρωϊ για να φτάσουμε κοντά τους, γύρω μετά το μεσημέρι. Μέσα σ’ αυτή την έρημη και άγονη περιοχή γευθήκαμε τη χαρά του Παραδείσου με τις μοναδικές στιγμές που ζήσαμε με τα αθώα παιδάκια που συναντήσαμε. Ο κόπος μας διαλύθηκε, όπως και ο φόβος μας για την επιστροφή. Πριν να νυκτώσει ξεκινήσαμε για την επιστροφή αρχίζοντας πάλι όλες τις προσευχές.
Στο μεταξύ συνέβησαν δύο πολύ παράξενα φαινόμενα, το πρώτον είναι ότι συνήθως επειδή είναι η εποχή των βροχών, κάποια στιγμή ενώ όλοι μας είμαστε έξω από την αίθουσα του Νηπιαγωγείου ο καιρός άλλαξε, μερικές αστραπές, μερικές βροντές κι οι πρώτες σταγόνες, μικροί μεγάλοι έτρεξαν όλοι να μπουν μέσα, γνωρίζοντας ότι θα ακολουθήσει δυνατή βροχή. Χωρίς να το καταλάβω έμεινα μόνος μου έξω κοιτάζοντας τον Ουρανό, και πριν να προλάβω να σκεφθώ ότι θα έχουμε σοβαρό πρόβλημα για επιστροφή, τα βαριά σύννεφα διαλύθησαν ξαφνικά κι ο ήλιος άρχισε να μας καίει. Κοίταζαν όλοι παράξενα τον Ουρανό, δεν κατάλαβαν τι είχε συμβεί, ήρθαν όλοι έξω. Άρχισαν οι ομιλίες, τα τραγούδια και οι χοροί. Σε κάποια στιγμή τελειώσαμε. Κάποιοι μας έφεραν να μας πωλήσουν ντομάτες, παραδοσιακό βούτηρο που φτιάχνουν με τα φυστίκια και μερικά εργόχειρα των μητέρων, τα αγοράσαμε όλα με 200 δολλάρια και τα μοιράσαμε στα παιδιά. Το βούτηρο το δώσαμε σε μια οικογένεια με δεκαπέντε παιδιάκια που έχουν τον ίδιο πατέρα με τέσσερις διαφορετικές μητέρες, η πολυγαμία στην Αφρική είναι ακόμη ένας δυνατός θεσμός που θα πάρει αρκετό χρόνο με τη βοήθεια της διδασκαλίας της Εκκλησίας μας να καταργηθεί και να υιοθετηθεί πλήρως η μονογαμία.
Το δεύτερο παράξενο φαινόμενο που μας εσυνέβη κατά την επιστροφή μας δεν είναι ότι δεν μας έσπασε κανένα λάστιχο ή να μας χαλάσει το αυτοκίνητο όταν πολλές φορές κτυπούσε από κάτω από τα αυλάκια, τις λαγκούβες και τα βράχια και τις μεγάλες πέτρες, αλλά ότι μέχρι να φύγουμε από το χωματόδρομο δεν είχε πέσει ούτε σταγόνα βροχής. Μόλις πιάσαμε τον άσφαλτο για να επιστρέψουμε στο Χαράρε, έβρεχε και μάλιστα δυνατά, ο δρόμος ήταν πλημυρισμένος. Και έβρεχε συνέχεια μέχρι την επιστροφή μας.
Όσο κι όμως κι αν μας βοηθάει ο Θεός υπάρχουν και πράγματα που φταίμε και εμείς για τις καθημερινές μας ταλαιπωρίες. Αφού άφησα τις κυρίες στο σπίτι τους, πήγα κατακουρασμένος και γεμάτος χώματα στη Μητρόπολη, μόλις είχε νυκτώσει. Δυστυχώς δεν είχαμε ρεύμα, είναι κάτι συνηθισμένο στη Ζιμπάμπουε, κι όταν δεν έχουμε ρεύμα δεν έχουμε ούτε νερό. Είναι κι αυτό κάτι συνηθισμένο, γι’ αυτό μετά το Αφγανιστάν, το Ιράκ και τη Σομαλία, τα Ηνωμένα Έθνη θεωρούν ως τη χειρότερη χώρα να ζεις τη Ζιμπάμπουε. Ο Θεός είναι μεγάλος. Θυμάμαι τον αγαπητό μου Καθηγητή Μακαριώτατον Άγιον Αλβανίας κ. Αναστάσιο που μας ξεσήκωσε κυριολεκτικά στα φοιτητικά μου χρόνια για την Ορθόδοξη Ιεραποστολή που μας έλεγε ” στην Αφρική να θυμάσθε τρία πράγματα: ΥΠΟΜΟΝΗ, ΥΠΟΜΟΝΗ,ΥΠΟΜΟΝΗ». Ο Θεός να μας προστατεύει όλους μας. Καλή και ευλογημένη χρονιά για όλους μας. Η Ιεραποστολή πρέπει να στηριχθεί και να συνεχισθεί.
