Από συνέντευξη του Πατριάρχη Αλεξανδρείας στον Χρήστο Κούρτη
Αναφέρατε ότι η Αφρική είναι μέσα σας και ότι έχετε αφήσει κομμάτι από την ζωή σας σε κάθε κλιμάκιο που έχετε ζήσει από κοντά. Αλλά ταυτόχρονα είπατε πως στο αίμα σας κυλάει η Ελλάδα. Πώς συνδυάζονται αυτά τα δύο;
-Είναι γεγονός πως η καταγωγή μου είναι από την Κρήτη, υπηρέτησα αρκετά χρόνια στην ορεινή Μητρ. Λάμπης και Σφακιών. Πριν όμως πήγα στην Ριζάρειο, και μετά σπούδασα και αγάπησα υπερπερισσώς την Θεσσαλονίκη μας. Έφτασα το 1974 ως μοναχός και φιλοξενήθηκα στην Αγία Θεοδώρα. Σ’ αυτήν την φτωχομάνα την Θεσσαλονίκη βρήκαμε εγώ και άλλοι συμφοιτητές μου που είναι τώρα μητροπολίτες σε διάφορες περιοχές, τόση αγάπη και τόση θαλπωρή. Σπούδασα την Θεολογία και αιώνια θα ευγνωμονώ την καλοσύνη των ανθρώπων της Θεολογικής μου Σχολής. Εκεί για πρώτη φορά διάβασα για τον άγιο σεραφείμ του Σάρωφ και επεθύμησε η καρδιά μου να γνωρίσει την μακρινή χώρα του Βορρά. όπου με αξιώνει ο άγιος Σεραφείμ να πάω και να μείνω στη Ρωσία 10 ολόκληρα χρόνια. Από το 1985-95. Μετά που συγχωρέθηκε ο μακαριστός πατριάρχης Παρθένιος, βρίσκομαι στο πατριαρχείο Αλεξανδρείας και από εκεί αρχίζει μία νέα σελίδα στην ζωή μου που λέγεται ιεραποστολή, ιεραπόστολος . Ξεκινώ για το Καμερούν, το οποίο πάντα θυμάμαι, ιδίως το βόρειο τμήμα και χαλάλι που άφησα ένα κομμάτι της ζωής μου εκεί, ενώ μετά πήγα στο Ζιμπάμπουε και στη Μοζαμβίκη. Όμως συγκινούμαι όταν αναφέρομαι στον απόδημο Έλληνα. Και γω είμαι ένας απόδημος Έλληνας που ξεκίνησε από το νησί μου για την μακρινή Ρωσία και ο Θεός θέλησε για πάντα πια στο υπόλοιπο της ζωής μου να είμαι στην Αφρική. Έτσι λοιπόν είμαι αφρικανός ζω με τους αφρικανούς , είναι τα παιδιά μου είμαι ο πατέρας τους αλλά μέσα στην καρδιά μου κρύβεται, και θα την έχω πάντα κρυμμένη, την Ελλάδα, την πατρίδα μας, το νησί μου την Κρήτη αλλά και το μέρος που αγάπησα την Θεσσαλονίκη.
-Κρατάω αυτό το τελευταίο ότι είστε ο πατέρας των αφρικανών, γιατί αυτό είχατε πει και στον ενθρονιστήριο λόγο σας ότι θα είμαι πατέρας όλων των φυλών ανεξαρτήτου φυλής ή γλώσσας. Άλλωστε σήμερα σας χαρήκαμε να παίρνετε το τύμπανο και να δίνετε τον ρυθμό στους ανθρώπους.
-Είναι, Χρήστο, μία συνήθεια. Διότι όλα αυτά μου τα χάρισε η ιεραποστολή στην Αφρική. Όταν πρωτοπήγα δεν ήξερα την γλώσσα τους ή τις συνήθειές τους. Έμαθα πολλές δικές τους διαλέκτους, έμαθα να χορεύω και να τραγουδώ τον Θεό μαζί τους. Πάντα υπήρξα και είμαι ένας συνεσταλμένος ορθόδοξος ιεράρχης και μονάχος αλλά όταν άρχισα να ζω την ζωή τους, τον ρυθμό τους τις κινήσεις τότε και γω γίνομαι ένα κομμάτι μαζί τους Για αυτό με είδες σήμερα αυθόρμητα την ώρα που χτυπούσαν τα τύμπανα ήθελα να τους δείξω ότι παιδιά μου είμαι ένα κομμάτι δικό σας με τις συνήθειες τα ήθη και τα έθιμά σας τα οποία όμως τα ενδύω πάντοτε με το ένδυμα της Ορθοδοξίας.
-Εσείς χτυπήσατε το τύμπανο, εδώ στην Μαδαγασκάρη. Ο πατήρ Χαρίτων Πνευματικάκης έλεγε χτυπάτε χτυπάτε τις καμπάνες να βοήσουν σε όλη την Αφρική. Σε ποιο σημείο έχει φτάσει αυτό το βουητό από τις καμπάνες;-Η Αφρική αποτελείται από 53 κράτη. Η Ιεραποστολή μας απλώνεται σε 45 χώρες, με μικρές ή μεγάλες ιεραποστολές. Το μεγαλύτερο κλιμάκιο βρίσκεται στην Κένυα. Χαίρομαι όμως καθώς πρόσφατα άρχισε μία καινούργια ιεραποστολική σελίδα στην Σιέρρα Λεόνε και στην Λιβερία. Μπορώ να πω ότι είναι από τις δυσκολότερες χώρες, με χιλιάδες ανθρώπους αναπήρους από τους εμφυλίους πολέμους, από τις νάρκες. Και βρέθηκε ένας αγιασμένος ιεραπόστολος ο π. Θεμιστοκλής, ελληνοαυστραλός, ο οποίος από την Κένυα συναχίζει το ιεραποστολικό του έργο σε αυτές τις δύο χώρες. Μετά από το ταξίδι αυτό στην Μαδαγασκάρη φεύγω για την Γκάνα, συνεχίζοντας το ταξίδι του ιεραποστόλου, κατόπιν θα κατέβω στο ακρωτήρι του Κέιπ Τάουν στην Νότιο Αφρική όπου πέρα από τους πολλούς Έλληνες έχουμε και μεγάλες ιεραποστολές, καθώς κάθε μέρα μοιράζονται στα φτωχά παιδιά που βρίσκονται εκεί 5.000 μερίδες φαγητό. Και ενώ νομίζουμε ότι είναι από τα πλουσιότερα μέρη της Αφρικής, τελικά και εκεί υπάρχει τόση φτώχια ιδίως στα γκέτα των Αφρικανών, όπου έχει πάει η Ορθόδοξη Εκκλησία να προσφέρει ψωμί, λίγα μολύβια, λίγα τετράδια και πάνω από όλα την αγάπη του Ναζωραίου Χριστού.
-Ο προκάτοχός σας ο μακαριστός Παρθένιος συνήθιζε να λέει ότι η Αφρική είναι η ήπειρος του μέλλοντος, ένα σταυροδρόμι που θα κριθεί ο κόσμος. Και σεις Μακαριώτατε, συμπληρώνεται πως ο κόσμος κρίνεται κάθε μέρα που αδιαφορεί για την Αφρική. Μέχρι που μπορεί να φτάσει αυτή η αδιαφορία;
-Η αδιαφορία είναι τόσο απάνθρωπη από τους μεγάλους της γης. Το λέγω γιατί το ζούσα καθημερινά. Ερχόντουσαν και έρχονται να πάρουν όλον τον πλούτο που υπάρχει, στα μεταλλεύματα, στο πετρέλαιο, στο ουράνιο, αλλά αυτό που με πληγώνει πιο πολύ είναι η καταστροφή στα δάση. Όλα τα δάση, απέραντες εκτάσεις, χιλιάδες, μυριάδες εκτάρια, οι κορμοί των δέντρων τους να πέφτουν στα ποτάμια και από εκεί με τα θεόρατα πλοία να τα μεταφέρουν σαν ξυλεία στον κόσμο έξω σε Ευρώπη και Αμερική. Ό,τι βγάζει η Αφρική έρχονται να το πάρουν, αφήνοντας όμως τους Αφρικανούς στην μοίρα τους. Οι μόνοι που μπορούν να τους βοηθήσουν είναι οι χριστιανικές ομολογίες. Δεν λέγω μόνο η Ορθοδοξία, που έχουμε λίγες δυνάμεις. Είναι και οι άλλες εκκλησίες που προσπαθούν να βοηθήσουν αυτόν τον άνθρωπο, τον Αφρικανό, που δεν έχει που την κεφαλή κλίναι. Οι μεγάλοι της γης δεν ενδιαφέρονται. Έρχονται να πάρουν, να αφαιρέσουν, να εκμεταλλευτούν. Ίσως καμιά φορά αφήνουν ψίχουλα ίσως έχουν κακομάθει και τους ανθρώπους, που είναι αφρικανοί και αυτοί ό,τι μπορούν να πάρουν, ό,τι τους δώσουνε και ο λαός να μένει στην ίδια κατάσταση. Νομίζω ότι μπορούμε να βοηθήσουμε αν δώσουμε γνώση στα παιδιά, να μάθουν γράμματα, να γνωρίσουν ότι οι τύχες στις χώρες που ζούνε, το χώμα αυτό που πατούν είναι δικά τους και μπορούνε με την μόρφωση να αλλάξουν κάπως καλύτερα την πορεία τους.
-Με αυτά που λέτε με βοηθάτε να περάσουμε στην επόμενη ερώτηση. Στην αντίπερα όχθη της αδιαφορίας υπάρχει η έμπρακτη αγάπη, η κάθε μορφή βοήθειας. Πως μεταφράζεται σε σας τους ιεραποστόλους αυτή η αγάπη. Ποια η μορφή της βοήθειας που χρειάζεστε;
-Θέλω να σας πω ότι δεν αρχίζω ούτε με κηρύγματα ούτε με λειτουργίες. Αφού προσπαθούμε να πάμε στα δάση, αρχίζουμε να τους κάνουμε λιγάκι, λιγάκι πιο ανθρώπινη την ζωή τους, Να μάθουν για πρώτη φορά ότι το ρούχο που φορούνε μπορούνε να το πλύνουνε. Στην αρχή τους πήγαινα διάφορα είδη όπως μακαρόνια, ζάχαρη. Δεν τα χρειάζονται. Έμαθα να τους πηγαίνω το χοντρό αλάτι για να μπορέσουνε να μαγειρεύουν και να επιβιώνει ο οργανισμός, και έτσι να τους μαθαίνουμε να ζούνε πιο ανθρώπινα. Στο βόρειο Καμερούν ζούνε 3000 χρόνια πίσω. Αφού λοιπόν μάθουν και ανεβάσουν το βιοτικό τους επίπεδο, τότε όταν έρθει η ευλογημένη στιγμή τους μιλάμε για τον Θεό. Προσπαθώ να μην πηγαίνω σε φυλές που έχουν ήδη διδαχθεί τον Χριστιανισμό. Δεν θέλω να τους παρουσιάζω κάτι διαφορετικό, ενώ ήδη έχουν γνωρίσει τον Χριστό. Προσπαθούμε να πηγαίνουμε στους ανιμιστές, δηλαδή στους ειδωλολάτρες, στα δάση στα ποτάμια, που λατρεύουν την κτίση, παρά τον Κτίσαντα, τον Δημιουργό. Έτσι λοιπόν ξεκινάμε να κάνουμε πιο ανθρώπινη την ζωή τους και μετά να τους μιλήσουμε και για τα πνευματικά. Πρώτα μα απλά πράγματα και όταν έρθει η ώρα με τις κατηχήσεις μετά από ένα, δύο, τρία χρόνια να γίνουν οι ομαδικές βαπτίσεις. Όμως πιστεύω ότι μεγάλο καλό κανουν στις ιεραποστολές τα σεμινάρια που έχουμε, για να προετοιμάζουμε τους νέους ιερείς. Είναι οι χώρες τους, είναι τα σπίτια τους, είναι τα παιδιά τους, είναι οι γλώσσες τους που μιλάνε στην ίδια κλίμακα και έτσι μπορούνε να βοηθήσουνε και τους υπόλοιπους. Ευχαριστώ τον Θεό που μετά από 470 χρόνια ανοίξαμε και πάλι την Θεολογική Σχολή του Αγίου Σάββα στην Αλεξάνδρεια. Βέβαια να το πω εξομολογητικά, αγαπητέ Χρήστο, έχω απογοητευθεί από τους Έλληνες που δεν έρχονται να βοηθήσουν. Πήγα σε μοναστήρια, πήγα σε μητροπόλεις, πηγαίνουμε σε σχολεία ιερατικά, στις πανεπιστημιακές σχολές, αλλά λίγοι αποφασίζουν να μας βοηθήσουν . Έτσι λοιπόν προσευχήθηκα και αρχίζουμε να προετοιμάζουμε από τα δικά μας παιδιά της Αφρικής, γηγενείς και ιθαγενείς. Προσπαθώ να τους διδάξω μία σωστή Ορθοδοξία και μετά μόνα τους να συνεχίσουν το έργο του κηρύγματος.
-Αυτό που αναφέρατε, Μακαριώτατε, για την ελληνική πραγματικότητα είναι τραγικό, γιατί έχουμε την αίσθηση πως η Ελλάδα θα μπορούσε να βοηθήσει περισσότερο, παρότι γνωρίζουμε ότι ήδη οι άνθρωποί της στηρίζουν την Ιεραποστολή.
-Σωστά. Είναι αλήθεια ότι με στηρίζουν και θα ήθελα να τους πω ένα μεγάλο ευχαριστώ, ένα μεγάλο ευχαριστώ ιδίως στην Θεσσαλονίκη, με τις εκκλησίες, τις μητροπόλεις, αλλά κυρίως τους ιεραποστολικούς συλλόγους. Μας βοηθάνε πάρα πολύ υλικά. Να τους έχει ο Θεός καλά, γιατί ξέρω πως οι περισσότεροι μας βοηθάνε όχι από το περίσσευμα αλλά από το υστέρημα. Θέλω να ξέρουν ότι αυτό που μας δίδουν πιάνει τόπο εδώ στην Αφρική. Για τρόφιμα, για φάρμακα, για τα νοσοκομεία, στα σχολεία, στις εκκλησίες. Δεν πάει, παιδιά μου, τίποτα χαμένο. Και σας ευχαριστώ γι’ αυτό. Το ιδανικό θα ήταν να είχαμε και έμψυχο υλικό. Ανθρώπους που θα πούνε : Ναι Κύριε δεν σε γνωρίσαμε σαν έναν Χριστό μέσα στις βυζαντινές εκκλησίες, αλλά σε γνωρίζουμε σαν έναν ταπεινό Ναζωραίο από την Ναζαρέτ και την Βηθλεέμ, που ήρθες ταπεινά στα σοκάκια της Ιερουσαλήμ να διδάξεις ότι δεν μπορείς να λες ότι αγαπάς τον Θεό και λησμονείς τον συνάνθρωπό σου. Θα ήταν, λοιπόν, πολύ καλό να ερχόντουσαν να μας βοηθούσανε. Αλλά αν δεν μπορεί να γίνει αυτό δεν πειράζει. Θέλουμε την προσευχή τους, την αγάπη τους. Ήδη προετοιμάζονται εκατοντάδες στελέχη από την Αφρική για να κάνουν αυτό το έργο της κατηχήσεως, της διδασκαλίας, της διακονίας στους λαούς της μαύρης ηπείρου.
-Αλήθεια Μακαριώτατε, τι προϋποθέσεις χρειάζεται να έχει κανείς στην καρδιά του, για να έρθει να προσφέρει, ως ιεραπόστολος;
-Δεν υπάρχουν προϋποθέσεις, Χρήστο. Βάζεις το χέρι πάνω στο άροτρο, ξεχνάς πίσω σου τα πάντα, και πάνω από όλα ξεχνάς την λογική, βάζεις την καρδιά μπροστά και ξεκινάς για το άγνωστο, που είναι οι χώρες που είπε ο Χριστός ότι αποτελούν τα στάχυα τα απέραντα που αναμένουν τον θερισμό τους .
-Θα μου επιτρέψετε, Μακαριώτατε να βάλω κάποιες προϋποθέσεις όπως η ταπείνωση και η απλότητα. Την τελευταία μάλιστα την κουβαλάτε επάνω σας πολύ έντονα, γιατί πέρα από τις κάμερες και τις επισημότητες προσεγγίζετε τον κόσμο με αυτήν την απλότητα.
-Όλα αυτά μου τα δίδαξε η ίδια Αφρική, μου τα δίδαξε το εξωτερικό, όχι τώρα ως Πατριάρχης αλλά ως μητροπολίτης, ως επίσκοπος που πρέπει να τα κάνεις όλα μόνος σου. Να πάρεις τις αποσκευές σου, να πάρεις όποιο μέσο βρεις, ένα τρένο, ένα λεωφορείο ένα αγροτικό αυτοκίνητο, αλλά τις περισσότερες φορές θα οδοιπορήσεις με τα πόδια. Μπορεί να χρειαστείς 4-5-6 ώρες , για να φτάσεις να συναντήσεις τα πλάσματα του Θεού. Έτσι, λοιπόν, σε διδάσκουν οι συνθήκες εδώ πάνω από όλα να είσαι ταπεινός άνθρωπος, να αυτοεξυπηρετείσαι και να είσαι διάκονος όλων, αν θες να επιτύχεις στην ιεραποστολή.
-Πείτε μου σας παρακαλώ. Ποια ήταν η πιο δύσκολη στιγμή της μέχρι τώρα ιεραποστολικής σας πορείας;
-Δεν μπορώ να πω ότι υπήρχαν πολλές. Το μόνο που με κούραζε ήταν όταν χάναμε τον δρόμο στις πορείες μας, έρχονταν οι καταιγίδα και έπρεπε να μείνουμε κάτω από τα δέντρα, για να κοπάσει η καταιγίδα και κατόπιν να συνεχίσουμε. Χάσαμε τον δρόμο πολλές φορές. Κινδυνεύσαμε στις σχεδίες, όταν διασχίζαμε τα ποτάμια γεμάτα από ιπποπόταμους και κροκόδειλους. Αλλά σε όλες τις περιπτώσεις μας φυλάει ο Θεός. Έχουμε, βέβαια, και τους κινδύνους από τις τροπικές αρρώστιες. Αλλά, δόξα τω Θεώ, τόσα χρόνια ιεραπόστολος, ποτέ δεν επέτρεψε ο Θεός να ασθενήσω και τον δοξάζω νύχτα και ημέρα για όλα τα καλά που μας χαρίζει.
-Να πούμε και την αντίθετη πλευρά. Η πιο χαρούμενη στιγμή;
-Η πιο χαρούμενη στιγμή είναι όταν με προσκαλούνε να πάω για πρώτη φορά και την ώρα που πλησιάζω στα χωριά τους να βλέπω απέναντι χιλιάδες εκατοντάδες άνθρωποι να αλαλάζουν κρατώντας κλαδιά και να με καλωσορίζουνε. Και εγώ με πιο γρήγορο το βήμα μου να προχωρώ. Επίσης, όταν τελείωνε ένα σχολείο, ένα νοσοκομείο, μία εκκλησία. Ήταν η στιγμή, αγαπητέ μου Χρήστο, που έπαιρνα μία πέτρα, καθόμουν απέναντι, και ώρα πολύ καμάρωνα, κοίταζα τον ουρανό και έλεγα: Ω! Θεέ μου, για Σένα όλα, για το όνομά Σου. Έτσι, από όπου πέρασα ως ιεραπόστολος δεν επέτρεψα πουθενά να μπει το όνομά μου. Έστω και μία μικρή πλάκα. Γιατί θέλω εν ημέρα κρίσεως να πω: Κύριε, αυτά μπόρεσα με τους συνεργάτες μου να κάνω, αυτά είναι προσφορά για Σένα, ω! Θεέ της αγάπης.
-Μακάριώτατε, άξιζε τον κόπο όλη αυτή η πορεία σας στην Ιεραποστολή; Χαλάλι που είπατε;
-Χαλάλι τους , χαλάλι τους και χίλιες φορές χαλάλι. Γιατί βλέπω ότι αυτός ο μικρός καρπός καρποφορεί, όπως διαπίστωσες και συ Χρήστο αυτές τις ημέρες εδώ στην Μαδαγασκάρη. Χαλάλι σε αυτούς τους ανθρώπους που περιμένουν από εμάς κάτι να τους δώσουμε για να συνεχίσουνε. Γιατί αυτοί πρέπει να συνεχίσουνε αυτό το έργο.
-Τι σας έρχεται στο νου όταν αντικρίζετε εκείνα τα πελώρια ολόμαυρα αφρικανικά μάτια των παιδιών;
-Ελέγχομαι. Ελέγχομαι πολύ, διότι βλέπω στα πρόσωπά τους το παράπονο. Βέβαια, τα περισσότερα δεν γνωρίζουν τον πολιτισμό τον δικό μας και είναι ευτυχισμένα στη φτώχεια τους. Μισόγυμνα, τραγουδάνε, χορεύουνε, βλέπουνε την ζωή με το δικό τους έσοπτρο. Όμως με ελέγχει η συνείδησή μου για τον άνθρωπο της Δύσης, για τον χορτασμένο δικό μας, τον πατριώτη μας, τον γείτονά μας που δεν αφήνει μέρος στην καρδιά μας να θυμηθεί ότι υπάρχουν αυτά τα παιδιά που είναι πλάσματα του ίδιου και όχι ενός κατώτερου Θεού.
Συνέντευξη- φωτογραφίες:
Χρήστος Κούρτης
Περισσότερα... http://psemagrthriskeia.blogspot.com/2011/03/blog-post_13.html#more
Στον πανηγυρίζοντα Ιερό Ναό Αγίας Παρασκευής Βεροίας λειτούργησε σήμερα ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κεντρώας Αφρικής κ.Νικηφόρος , κατόπιν ευλογίας του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Βεροίας και Ναούσης κ. Παντελεήμονος, λίγες μέρες πριν επιστρέψει στο Κονγκό.
Από την Ιερά Επισκοπή Μποτσουάνας έγινε γνωστό, ότι λίγες ημέρες πριν ανακοινώθηκε επισήμως η Αναγνώριση της Ορθοδόξου Εκκλησίας στη Μποτσουάνα από την Κυβέρνηση.
Από την Ιερά Μητρόπολη Καρθαγένης και Βορείου Αφρικής ανακοινώνεται ότι γίνεται η προσπάθεια εκ μέρους της Ορθοδόξου Εκκλησίας στην Τυνησία και της ΜΚΟ ΦΩΣ ΤΗΣ ΑΦΡΙΚΗΣ του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας να συγκεντρωθούν ικανές ποσότητες γάλατος σε σκόνη τύπου 2 για νεογνά και βρέφη προσφύγων που έχουν καταφύγει από τη Λιβύη στην Τυνησία κατά χιλιάδες και λιμοκτονούν.
