Οι Ελληνορθόδοξες εκκλησίες της Αιγύπτου

Οι Ελληνορθόδοξες εκκλησίες της Αιγύπτου ήταν ανέκαθεν οι ζωτικότεροι χώροι συνάθροισης στις μεγάλες χριστιανικές γιορτές, στις εθνικές επετείους και σε όλες τις κοινωνικές και οικογενειακές τελετές της Ελληνικής Παροικίας.

Τον 16ο αιώνα από τις επτά Ορθόδοξες εκκλησίες που υπήρχαν ήδη στην Αίγυπτο, οι 4 λειτουργούσαν στο Κάιρο και οι υπόλοιπες στην Αλεξάνδρεια, Ρωζέττη και Δαμιέτη. Όταν η Ελληνική Κοινότητα ανέλαβε δράση στις αρχές του 20ου αιώνα, οι 4 παμπάλαιες και ιστορικές ελληνορθόδοξες εκκλησίες στο Κάιρο βρίσκονταν μακριά από το γοργά αναπτυσσόμενο κέντρο της πόλης. Ήταν αναγκαίο να χτιστεί μια νέα μεγαλύτερη εκκλησία για τις ελληνικές οικογένειες που μετακόμισαν σταδιακά προς εκείνη την περιοχή του κέντρου του Καϊρου.

• Ο Ιερός Ναός των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης στη συνοικία Bulaq. Με
τις μικρές και μεγάλες δωρεές των ομογενών που ευημερούσαν και στήριζαν πρόθυμα όλα τα έργα της Ελληνικής Κοινότητας, οικοδομήθηκε ο ιερός ναός των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης. Ο θεμέλιος λίθος μπήκε το 1906 και ολοκληρώθηκε από τον Νέστορα Τσανακλή.
Ήταν τα χρόνια της κορυφαίας ανάπτυξης της Ελληνικής Παροικίας και στα εγκαίνια του ναού το 1914, συγκεντρώθηκε ένα τεράστιο πλήθος που γέμισε ασφυκτικά το λαμπρό οικοδόμημα, τον αυλόγυρο και τους γύρω δρόμους. Το εσωτερικό του Ναού είναι ελληνοβυζαντινού ρυθμού.

• Ο καθεδρικός ναός του Αγίου Νικολάου στη συνοικία Χαμζάουι, στην καρδιά
του ισλαμικού Καϊρου και πλάι στο πανεπιστήμιο Αλ Αζχάρ, θεωρείται ο παλιότερος ναός της Ορθοδοξίας στο Κάιρο. Η ίδρυση του χρονολογείται από τον 14ο αιώνα και ήταν το σημαντικότερο κέντρο της χριστιανοσύνης σε εποχές που οι Έλληνες της Διασποράς είχαν μόνο τους θρησκευτικούς τους ηγέτες για προστασία.
Ως έδρα του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας, εδώ γίνονταν πάντοτε οι λαμπρότερες λειτουργίες, οι χειροτονίες, οι νεκρώσιμες ακολουθίες των Πατριαρχών. Η απλή εξωτερική αρχιτεκτονική του ναού φιλοξενεί στο εσωτερικό της ένα μεγαλειώδη διάκοσμο με ανεκτίμητα χειροποίητα κομψοτεχνήματα, εικόνες και τοιχογραφίες.
Η Επιτροπή του Ελληνορθόδοξου Πατριαρχείου Αλεξανδρείας που στεγάζεται πλάι στο ναό ιδρύθηκε το 1933 από τον Πατριάρχη Μελέτιο Μεταξάκη.

• Ο Ιερός Ναός της Μονής του Αγίου Γεωργίου στο παλιό Κάιρο (Mars el
Quadimal).
Το Μοναστήρι χρονολογείται από τον 12ο αιώνα μ.Χ. Ο ναός ανοικοδομήθηκε το 1909 από τον Πατριάρχη Φώτιο. Η κλίμακα και οι στοές ανοικοδομήθηκαν το 1948 από τον Πατριάρχη Χριστόφορο Β’. Αριστερά από τον ιερό ναό απλώνεται το παλαιότερο και μεγαλύτερο ελληνορθόδοξο νεκροταφείο της Αιγύπτου. Για την Ελληνική και μάλιστα και την Κοπτική Παροικία, ο Άγιος Γεώργιος ήταν πάντα ο συγκινητικό και αγαπημένος τόπος προσκυνήματος, κυρίως με την εορτή του Αγίου στις 23 Απριλίου, όπου από την παραμονή χιλιάδες προσκυνητές έφθαναν από όλα τα σημεία της Αιγύπτου, για να προσκυνήσουν ευλαβικά μπροστά στην εικόνα του Αγίου Γεωργίου (Mari Gerges).
Όπως δε κάθε Μεγάλη Παρασκευή που γινόταν ολοήμερη παραμονή των οικογενειών με λειτουργίες, λουλούδια και συγκεντρώσεις γύρω από τα μνήματα και τον ιερό ναό της Κοίμησης της Θεοτόκου στο Κέντρο του Κοιμητηρίου, που πάντα έμενε ανοικτός για τους προσκυνητές του νεκροταφείου που απλώνεται ολόγυρα με πολλά παμπάλαια μεν, αλλά υπέροχα και αριστουργηματικά μνήματα. Στις κατακόμβες της Μονής του Αγίου Γεωργίου (μουσείο) λειτουργεί ακόμη το παρεκκλήσι των Αγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων.

• Ο Ιερός Ναός του Αγίου Παντελεήμονος μέσα στον κήπο του Ελληνικού
Νοσοκομείου Καϊρου στη συνοικία Abbaseya ιδρύθηκε το 1912 από τον Ευάγγελο και τον Κων/νο Αχιλλόπουλο.

• Ο Ιερός Ναός των Αγίων Αναργύρων στη συνοικία Shubra, ιδρύθηκε το
1928 από τον Πατριάρχη Μελέτιο Μεταξάκη.

• Ο Ιερός Ναός Εισοδίων της Θεοτόκου στην Ηλιούπολη (Masr el Gedida).
Στεγάζεται μαζί με την Αχιλλοπούλειο Σχολή και την Ελληνική Στέγη Ηλιουπόλεως στο κτιριακό συγκρότημα του Σπετσεροπουλείου ορφανοτροφείου. Ιδρύθηκε το 1928 από τον Γεώργιο Σπετσερόπουλο.

• Ο Ιερός Ναός της Υπεραγίας Θεοτόκου στην πλατεία Salah el Di
Ηλιούπολης (Masr el Gedida). Ιδρύθηκε το 1925 από τον Πατριάρχη Φώτιο. Ήταν πάντοτε η αγαπημένη εκκλησία «της Παναγίας» για την πολυπληθή Ελληνική Παροικία που ζούσε στο μεγάλο και νεότερο προάστιο του Καϊρου στην Ηλιούπολη.

• Ο Ι. Ναός του Αγίου Δημητρίου περιστοιχίζεται από μια σκιερή
δεντροφυτεμένη αυλή στο προάστιο Ζεϊτούν. Ιδρύθηκε το 1923 από τους αδελφούς Μάρκο και Φίλιππο Φιλίππου. Ορισμένες από τις θαυμάσιες αγιογραφίες που κοσμούν το εσωτερικό του ναού χρονολογούνται από το 1905.

• Ο Ιερός Ναός της Αγίας Αικατερίνης στην πλατεία El Daher είναι ως επίσης
και ο Μετοχιακός ναός της Μονής του Σινά. Η ίδρυση χρονολογείται από το 1891, οι δε χώροι διαμονής των Σιναϊτών Πατέρων χτίστηκαν το 1899. Από εδώ οι προσκυνητές παίρνουν την ειδική άδεια για διανυκτέρευση στην Ιερά Μονή του Σινά.

• Ο Ιερός Ναός του Αγίου Σπυρίδωνα στο προάστιο Χελουάν, 33 χιλιόμετρα
έξω από το Κάιρο. Λειτουργεί από το 1930 και ήταν ανέκαθεν ο αγαπημένος τόπος προσκυνήματος για τις οικογένειες, τις παρέες και τις σχολικές εκδρομές της Ελληνικής Παροικίας.

Ακόμα και σήμερα με τη σιωπηλή και καλοδιατηρημένη παρουσία τους οι εκκλησίες της Ορθοδοξίας μιλούν εύγλωττα και συγκινητικά για τον Ελληνισμό που αναπτυσσόταν και ευημερούσε ειρηνικά για περισσότερο από έναν ολόκληρο αιώνα στη φίλη χώρα του Νείλου…

http://omogeneia.ana-mpa.gr/specials/africa/part_c/arab_churches.html
http://apouro.blogspot.com/2009/05/blog-post_26.html