25 Οκτωβρίου 2012
Τον Ιανουάριο του 1977, ύστερα από επιθυμία του αείμνηστου Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ', πατούσε, για πρώτη φορά, τα χώματα της ευλογημένης αφρικανικής ηπείρου. Διδάκτωρ Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης από το 1977, έχοντας ολοκληρώσει θεολογικές σπουδές στη Σορβόννη και με αξιόλογες ακαδημαϊκές περγαμηνές άλλων ξένων πανεπιστημίων, επέλεξε να αφιερωθεί στη σωτηρία των απλών Αφρικανών. Η πρώτη του επαφή με την Αφρική, όταν πήγε στην Κένυα ως διευθυντής της νεόδμητης τότε Ιερατικής Πατριαρχικής Σχολής στο Ναϊρόμπι (όπου συνεχίζει να διδάσκει μέχρι σήμερα), ήταν καθοριστική για το μέλλον του.Ο λόγος για τον καταγόμενο από τη Λεμεσό της Κύπρου Μητροπολίτη Κένυας και Ειρηνουπόλεως Μακάριο, (κατά κόσμον Ανδρέας Τηλλυρίδης).Επί πατριαρχίας Παρθενίου, η Ιερά Σύνοδος του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας αποφάσισε, ομόφωνα, την εκλογή του λαϊκού θεολόγου, ο οποίος εργάστηκε ως κατηχητής και ιεροκήρυκας σε πολλές ενορίες της Κένυας, ως Επισκόπου Ριρούτας. Έτσι, τον Ιούλιο του 1992 ο σεβασμιότατος χειροτονήθηκε διάκονος, πρεσβύτερος και επίσκοπος από τον τότε έξαρχο του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας, μετέπειτα Πατριάρχη Αλεξανδρείας Πέτρο Ζ΄, (σ.σ. σκοτώθηκε σε τραγικό δυστύχημα το Σεπτέμβριο του 2004), με τον οποίο τον συνέδεε βαθειά φιλία.Γιορτάζοντας τα 20χρονα της αρχιερατικής του διακονίας, ο Μητροπολίτης Κένυας πραγματοποιεί ποιμαντικές επισκέψεις σε ολόκληρη την επικράτεια της αφρικανικής χώρας, μία χώρα οκτώ φορές μεγαλύτερη από την Ελλάδα, επισκεπτόμενος ενορίες, σχολεία, νοσοκομεία, ορφανοτροφεία κ.τλ.. Η μόνη ανταμοιβή για το έργο του, «κατάθεση ψυχής» και προσφοράς στους συνανθρώπους του, είναι η απόλυτη ευτυχία που βιώνει- το να μπορεί να δίνεις χωρίς να περιμένει ανταλλάγματα. Όλοι μιλούν με αγάπη για τον σεβασμιότατο, που με την απλότητά του εμπνέει σεβασμό σε όλους όσοι έρχονται σε επαφή μαζί του και γνωρίζουν το έργο του.«Ευχαριστώ το Θεό και όλους όσοι με βοήθησαν να εργαστώ στο χώρο της εξωτερικής ιεραποστολής περισσότερο από 30 χρόνια» αναφέρει σε δηλώσεις του στο ΑΜΠΕ, από το Ναϊρόμπι, ο Μητροπολίτης της Κένυας. «Η Ορθοδοξία είναι η χριστιανική θρησκεία που απευθύνεται προς όλους, ανεξαρτήτως χρώματος, φυλής, γλώσσας, καταγωγής. Δεν κάνει προσηλυτισμό, αλλά ευαγγελίζεται τη χαρά του Ευαγγελίου, της Αναστάσεως και της σωτηρίας του ανθρωπίνου γένους. Απευθύνεται προς όλους. Το μήνυμά της είναι οικουμενικό, πανανθρώπινο» προσθέτει.Το έργο της εκκλησίας, βέβαια, δεν είναι μόνο ιεραποστολικό, αλλά έχει πολλές άλλες πτυχές- φιλανθρωπίας, παιδείας, εκπαίδευσης, παροχής υπηρεσιών υγείας κ.λπ.«Έτσι, με όλα αυτά, είναι φανερό ότι συγκινούνται όλο και περισσότεροι και το λυτρωτικό μήνυμα της Ορθοδοξίας ανακουφίζει και αναπαύει τις ψυχές των ανθρώπων» τονίζει.
Ορθόδοξος ναός στην έρημο Τουρκάνα Αποκορύφωμα της 20ης επετείου της αρχιερατικής του διακονίας του Μητροπολίτη Κένυας ήταν, τον περασμένο Ιούλιο, τα εγκαίνια του πρώτου ορθόδοξου ναού, στην έρημο της Τουρκάνα, κοντά στην ομώνυμη λίμνη, στα σύνορα Αιθιοπίας και Σουδάν. Ο ναός χτίστηκε σε αυτή την απομακρυσμένη και δυσπρόσιτη περιοχή της Κένυας, όπου υπάρχει συνεχής ανομβρία και ο κόσμος υποφέρει, με έξοδα φίλου της εξωτερικής ιεραποστολής από την Αμερική και αφιερώθηκε στο όνομα του Τιμίου Προδρόμου.Την ημέρα των εγκαινίων παρευρέθηκε 25μελής αμερικανική ορθόδοξη ομάδα, με επικεφαλής τον διευθυντή του κέντρου εξωτερικής ιεραποστολής π. Μαρτίνου Ρίτσι και άλλων κληρικών της αρχιεπισκοπής. Ο Μητροπολίτης Κένυας ευχαρίστησε τους ιερείς της πρωτόγονης φυλής των Τουρκάνα για το τεράστιο ιεραποστολικό έργο.«Παρόλο που οι συνθήκες είναι δύσκολες, οι ιερείς αυτής της περιοχής εργάζονται με υποδειγματικό ζήλο και αφοσίωση, προσπαθώντας να μεταφέρουν το μήνυμα της Ορθοδοξίας στις περιοχές εκείνες που ακόμα δεν έχουν καν ακούσει ότι υπάρχει Χριστός και η εκκλησία του» τονίζει ο Μητροπολίτης Μακάριος.Παράλληλα με τα επισκοπικά του καθήκοντα, ο σεβασμιότατος συνεχίζει να διευθύνει την Πατριαρχική Σχολή, διδάσκοντας Εκκλησιαστική Ιστορία, Ομιλητική, Αγιολογία, Τελετουργική, Πατρολογία και Ελληνικά. Εκτός από τη μητρική του γλώσσα γράφει και μιλά την αγγλική, τη γαλλική, τη ρωσική, την ιταλική. Επίσης, μιλά και ιερουργεί στους Ιερούς Ναούς της Κένυας, ενώ κηρύττει το Θείο Λόγο στο ποίμνιο του στις διάφορες αφρικανικές διαλέκτους.Ο ίδιος ενθάρρυνε το κτίσιμο Ιερών Ναών, νοσηλευτικών κλινικών, νηπιαγωγείων αλλά και σχολείων υπό την εποπτεία της τοπικής Ορθοδόξου Εκκλησίας. Λειτουργεί επίσης ορφανοτροφείο, δεκάδες δημοτικά σχολεία και γυμνάσια, σχολή ηλεκτρονικών υπολογιστών, ραπτικής, ιατρική κλινική. Χιλιάδες υποτροφίες έχουν δοθεί σε φτωχά παιδιά που σπουδάζουν από το δημοτικό μέχρι το πανεπιστήμιο.«Επειδή είμαι κι ο ίδιος εκπαιδευτικός έχω πόνο για την Παιδεία. Δεν εγκατέλειψα την ιδιότητα του καθηγητού. Διδάσκω και στην Πατριαρχική και στην Παιδαγωγική σχολή. Χτίζουμε Γυμνάσια και λέω 'ο Θεός βοηθός'. Πού βρίσκω τα χρήματα; Κι αυτά ο Θεός τα στέλνει» τονίζει.Στην Κένυα οργάνωσε επίσης και την Ορθόδοξη Νεολαία, με προσωπική του συμμετοχή και συμβολή σε σεμινάρια, φεστιβάλ, μουσικές συναυλίες, θεατρικές παραστάσεις και άλλα.
Πλούσιο ερευνητικό και συγγραφικό έργο Παράλληλα με την ποιμαντορική του ευθύνη, ο Μητροπολίτης Μακάριος έχει στο ενεργητικό του ένα πλούσιο ερευνητικό και συγγραφικό έργο: πολλά σημαντικά βιβλία και εκατοντάδες άρθρα επιστημονικού περιεχομένου που έχουν άμεση σχέση με την Ιστορία των Ορθοδόξων Εκκλησιών, όπως και πολλές μελέτες που αναφέρονται στην Ιστορία και τον Πολιτισμό των αφρικανικών φυλών.Τα τελευταία τριανταπέντε χρόνια, απ' τον καιρό που ήταν φοιτητής, επισκεπτόταν στα ταξίδια του διάφορες βιβλιοθήκες της Ευρώπης, της Αμερικής και της Ρωσίας, για να μαζέψει πρωτότυπο υλικό για τον Ελληνισμό της διασποράς. Καρπός των ερευνών, ένας τόμο με όλες αυτές τις μελέτες, δημοσιευμένες και μη. Από κάθε έρευνα προκύπτει τελικά και ένας… μύθος.«Μία από τις πολλές ενδιαφέρουσες περιπτώσεις είναι και αυτή ενός Έλληνα απ' την Κρήτη, ονόματι Βλαχάκη, που έφθασε στη Ζάμπια τον 19ο αιώνα, και έκανε 25 παιδιά με τις 4 Αφρικανές γυναίκες του. Σήμερα ζουν μόνο 11 από τα παιδιά του και ναι μεν δεν μιλούν ελληνικά, φέρουν όμως με υπερηφάνεια ελληνικά ονόματα- Ανδρομάχη, Αλέξανδρος Ξενοφών, Αθηνά κ.ά.» θα μας πει.
Οι σχέσεις του Αρχιεπισκόπου Μακάριου Γ΄ με την Κένυα Γύρω στη δεκαετία του '50 στην Κύπρο και στην Κένυα οι αγωνιστές της ελευθερίας των δύο χωρών ήθελαν να τα βάλουν με τη μεγάλη, τότε, βρετανική αυτοκρατορία και να αποτινάξουν τον αγγλικό ζυγό.«Σε ανύποπτο χρόνο, ξεχώρισαν δύο μορφές την ίδια ακριβώς εποχή» εξιστορεί ο Μητροπολίτης της Κένυα και συνεχίζει: «Στην Κύπρο ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος ο Γ΄, στην Κένυα ο Γιόμο Κενυάτα. Και οι δύο αυτοί ηγέτες έδωσαν τον εαυτό τους και αγωνίστηκαν για την ελευθερία των χωρών τους. Ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος εξορίστηκε από τους Άγγλους στις Σεϋχέλλες, στο απέραντο και αχανές πέλαγος του Ινδικού Ωκεανού. Ο Γιόμο Κενυάτα κλείστηκε στις φυλακές. Ο αγώνας συνεχίστηκε από τους στενούς συνεργάτες και των δύο, οι οποίοι δεν υπέκυψαν στις απειλές, στα βασανιστήρια και τις στερήσεις. Και των δύο τα ονόματα έμειναν στην ιστορία και συνδέθηκαν με τους αγώνες των δύο χωρών για ελευθερία, δικαιοσύνη και αυτοδιάθεση».Όταν ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος απελευθερώθηκε από τις Σεϋχέλλες, τον Απρίλιο του 1957, στάθμευσε πρώτα στη Μαδαγασκάρη και στη συνέχεια στη Ναϊρόμπι, όπου έδωσε συνεντεύξεις σε ξένους ραδιοφωνικούς και τηλεοπτικούς σταθμούς. Τότε τέλεσε και τη Θεία λειτουργία στο καθεδρικό ναό των Αγίων Αναργύρων. Για την ιστορία, να πούμε ότι ήταν ο πρώτος αρχιερέας που λειτούργησε σε αυτό το ναό.«Στη λειτουργία που τέλεσε την Κυριακή των Βαΐων στους Αγίους Αναργύρους, ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος εκφώνησε βαρυσήμαντο θρησκευτικό και εθνικό κήρυγμα. Ανάμεσα στα άλλα, ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος είπε χαρακτηριστικά: «Κατηγορούνται οι εκπρόσωποι της εκκλησίας ότι πολιτεύονται, ότι είναι πολιτικοί. Όχι! Δεν είναι πολιτικοί, δεν πολιτεύεται η εκκλησία, δεν είμεθα πολιτικοί εκπρόσωποι αλλά είμεθα δούλοι στρατιώτες στη σημαία της ελευθερίας και η ιδέα της ελευθερίας δεν είναι πολιτική […] Το δικαίωμα της ελευθερίας είναι πανανθρώπινο. Ο Θεός έπλασε τους ανθρώπους να ζούνε όλοι ελεύθεροι υπό τον ήλιον. Αυτό, λοιπόν, το πανανθρώπινο δικαίωμα της ελευθερίας διεκδικούμε εμείς οι Κύπριοι».Κατά την παραμονή του στο Ναϊρόμπι, ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος είχε συνάντηση με αγωνιστές της ελευθερίας της Κένυας, τους οποίους ενεθάρρυνε να μην υποκύψουν και να συνεχίσουν τον αγώνα τους για αποτίναξη του αγγλικού ζυγού. Ανάμεσά τους και ο πατέρας του σημερινού πρωθυπουργού της Κένυας Ράιλα Οτίγκα.«Η συνάντηση του Αρχιεπισκόπου με τον πατέρα του νυν πρωθυπουργού Ράιλα Οτίγκα, ήταν σημαδιακή, προφητική θα έλεγα», σημειώνει ο Μητροπολίτης της Κένυας. «Σε πρόσφατη συνάντηση που είχα μαζί του μου- λέει- διηγήθηκε το γεγονός αυτό με όλες τις λεπτομέρειες, έτσι όπως του το περιέγραψε ο πατέρας του. Το πιο σημαντικό από τη συνάντηση αυτή και εκείνο που εντυπωσίασε τον πρωθυπουργό της Κένυας, ως μικρό παιδί, ήταν ότι ο πατέρας του υπερτόνιζε προς τους Κενυάτες αγωνιστές ότι πρέπει να μην υποκύψουν σε καμία περίπτωση, αλλά να συνεχίσουν να αγωνίζονται, μέχρι να αποκτήσουν την ελευθερία τους. Το γεγονός αυτό μου διηγήθηκε ο πρωθυπουργός της Κένυας, με πολύ ενθουσιασμό, τονίζοντας ότι ο κληρικός αυτός, αγωνιστής της ελευθερίας και του δικαίου (σ.σ. Αρχιεπίσκοπος Μακάριος Γ΄), εμψύχωσε και ενεθάρρυνε τους αγνούς αγωνιστές της Κένυας για συνέχιση του αγώνα, μέχρι την πολυπόθητη νίκη».Τα χρόνια πέρασαν, οι δύο χώρες απέκτησαν την ανεξαρτησία τους. Ο Μακάριος και ο Κενυάτα, σεμνοί και γνήσιοι αγωνιστές της ελευθερίας, έγιναν σύμβολα ελευθερίας και για τους δύο λαούς- και όχι μόνο- γι' αυτό και με την ψήφο του λαού τους ανέβηκαν στο ανώτατο αξίωμα του προέδρου των χωρών τους.«Στις ετήσιες συναντήσεις των αρχηγών κρατών της Κοινοπολιτείας, οι δύο φίλοι είχαν την ευκαιρία να συζητούν και να προγραμματίζουν για το μέλλον των χωρών τους. Ο ένας θαύμαζε τον άλλο» τονίζει ο Μητροπολίτης Μακάριος.«Όταν το Μάρτιο του 1970 ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος επισκέπτεται την Κένυα, προσκεκλημένος του πρώτου προέδρου της χώρας Γιόμο Κενυάτα, αποθεώθηκε, κυριολεκτικά. Τότε, ακριβώς, τον πλησίασαν οι ολίγοι ορθόδοξοι αφρικανοί και του ζήτησαν συμπαράσταση. Του ζήτησαν να τους βοηθήσει, για να δημιουργήσουν κατάλληλες συνθήκες για προβολή και αύξηση της Ορθοδοξίας στη χώρα τους» αναφέρει.Ο Μακάριος, γνωρίζοντας τη σπουδαιότητα ενός μεγάλου ιεραποστολικού κέντρου, ζήτησε από το φίλο του Γιόμο Κενυάτα έκταση γης, η οποία τού δόθηκε. Τον επόμενο χρόνο επέστρεψε πάλι στην Κένυα, ως θρησκευτικός ηγέτης και ετέλεσε ομαδικές βαπτίσεις χιλιάδων Κενυατών σε δύο διαφορετικές περιοχές της Κένυας, θέτοντας, ταυτοχρόνως, και το θεμέλιο λίθο της πρώτης επίσημης Ορθόδοξης Θεολογικής Σχολής σε αφρικανικό έδαφος, πάντα σε συνεννόηση με το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας, στη δικαιοδοσία του οποίου υπάγεται ολόκληρη η αφρικανική ήπειρος.«Μετά την αποπεράτωση των κτιρίων αυτών και του περικαλλέστατου ναού του Αγίου Μακαρίου του Αιγυπτίου, η σχολή έγινε, όντως, ένα μεγάλο ιεραποστολικό κέντρο ορθοδόξου ζωής και μαρτυρίας. Στο οικόπεδο αυτό θα πρέπει να πούμε ότι ο Μακάριος έκτισε, παράλληλα, και την Τεχνική Σχολή, η οποία σήμερα φιλοξενεί 700 τόσους φοιτητές και φοιτήτριες» λέει ο Μητροπολίτης Κένυας.
Ο γιος της πρωθυπουργού της Κένυας βαπτίστηκε ορθόδοξος και τέλεσε εκκλησιαστικό ορθόδοξο γάμο Φέτος, ο Μητροπολίτης Κένυας δέχθηκε στο γραφείο του το γιο του πρωθυπουργού της Κένυας Φιντέλ Οτίγκα, συνοδευόμενο από τη μέλλουσα σύζυγό του.«Στη συνάντηση αυτή, ο νεαρός μου απεκάλυψε ότι ύστερα από βαθιά σκέψη, έρευνα και περισυλλογή απεφάσισε να ασπασθεί την ορθοδοξία, ζητώντας μου να τελέσω το μυστήριο του βαπτίσματος» λέει ο κ. Μακάριος.Η βάπτιση έγινε στις 16 Ιουνίου, στο μεγάλο βαπτιστήριο της Πατριαρχικής Σχολής Αρχιεπίσκοπος Κύπρου 'Μακάριος Γ΄', και φυσικά πήρε και αυτός το όνομα Μακάριος. Ένα μήνα μετά, στις 28 Ιουλίου, ο σεβασμιότατος τέλεσε με κάθε βυζαντινή μεγαλοπρέπεια το γάμο του γιου του πρωθυπουργού της Κένυας στον καθεδρικό ναό των Αγίων Αναργύρων, εκεί, που πριν 60, περίπου, χρόνια, ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Μακάριος Γ΄ τέλεσε την πρώτη θεία λειτουργία του μετά την απελευθέρωσή του από τις Σεϋχέλλες.«Όλα αυτά δείχνουν ότι τίποτε δεν είναι τυχαίο. Η θεία πρόνοια και η χάρη του Θεού κατευθύνει τα πάντα. Η ιστορική πορεία της Ορθοδοξίας στο χώρο της Αφρικής, με τα κοσμοσωτήρια μηνύματά της, φέρνει τον άνθρωπο κοντά στο Θεό και τον κάνει κοινωνό με τα θεία μυστήρια της εκκλησίας μας» καταλήγει ο Μητροπολίτης Κένυας.
Διαμαντένια Ριμπά
http://omogeneia.ana-mpa.gr/press.php?id=18913
